Okul Öncesi Dönem

Çocuğunuzun;

• Göz temasını yeterince kurmadığını düşündüğünüz oluyor mu?
• Adına seslenince size dönüp bakmadığını fark ettiğiniz oluyor mu?
• Verdiğiniz komutları uygulamada keyfiyetçi olduğunu, yerine getirmekte zorlandığını düşünüyor musunuz?
• Başına buyruk davrandığını düşünüyor musunuz?
• Sizi duymasına rağmen, sanki duymuyormuş gibi davrandığı oluyor mu?
• Sevdiği bir oyuncağı ya da ilgilendiği bir şeyi parmağıyla işaret ederek göstermediği oluyor mu?
• Sizin ilgilendiğiniz şeylere karşı ilgisiz olduğunu düşünüyor musunuz?
• Sizin gösterdiğiniz şeylere bakmadığı olur mu?
• Sevdiği şeyleri getirip size göstermediği oluyor mu?
• Takıntıları var mıdır? Örneğin; düzen, bazı oyuncak dışı nesneler gibi.
• Sanki yaşıtlarına göre konuşması gecikti diye düşündüğünüz hiç oldu mu?
• Size garip gelen sesler çıkarması, anlamsız şekilde çığlık atması, boş yere gülmesi oluyor mu?
• Yeni kelime uydurması veya başkaları tarafından anlaşılmayan kendine özgü bir dili var mı?
• Sizin söylediğiniz kelime ya da cümleyi, televizyondan duyduğu bir cümleyi, anlamsız şekilde tekrar tekrar, sanki ezberlemiş gibi söylediği oluyor mu?
• Size değişik gelen, tekrarlayıcı hareketleri var mı? Örneğin; kendi etrafında dönme, kollarını kanat gibi çırpma, durduğu yerde sallanma gibi.
• Parmak ucunda yürüdüğünü fark ettiğiniz oldu mu?
• Heyecanlanınca, sevinince yaptığı kendini sıkma, kasma gibi davranışları var mı?
• Aşırı ilgilendiği bir konu var mı? Örneğin; rakamlar, arabalar, trenler, robotlar, uzay, bayraklar gibi.
• Oyuncakları sıralama, dizme, döndürerek oynama, dönen şeylerle aşırı ilgilenme gibi basmakalıp tekrarlayıcı oyunları olduğunu düşünüyor musunuz?
• Seslere, kokulara, çeşitli tatlara karşı aşırı duyarlılığı var mı?
• Yemek konusunda aşırı seçici olduğunu düşünüyor musunuz?
• Yan bakışları var mı?
• Yaşıtlarına karşı yeteri kadar ilgili olmadığını düşünüyor musunuz?
• Yalnız başına oynamayı tercih ettiğini düşünüyor musunuz?
• Hayvan seslerini, sizin davranış ya da mimiklerinizi bir türlü taklit edemediğini düşünüyor musunuz?
• Hoşça kal demek için el sallamadığını, ce-e gibi oyunlara karşılık vermediğini fark ettiğiniz oldu mu?
• Kendisinden “ben” yerine “o” veya kendi ismiyle bahsettiği oluyor mu?
• Bazen size “anne, baba” yerine isminizle hitap ettiği oluyor mu?

Okul Çağı Dönemi

Çocuğunuz;

• Göz temasını sürdürmekte zorlanıyor mu?
• Karşılıklı sohbeti sürdürmekte zorlandığı oluyor mu?
• Ses tonunu, konuşurken vurguları ayarlamakta zorluk çektiğini düşünüyor musunuz?
• Yaşına uygun olmayan konulara aşırı ilgili mi?
• Başına buyruk, kendi dünyasında gibi davrandığı oluyor mu?
• Öğretmenlerinin sanki dersi dinlemiyor, bizi duymuyor gibi dediği oluyor mu?
• Teneffüslerde arkadaşları ile oynamak yerine yalnız kaldığı söyleniyor mu?
• Çocuğunuzun, “en iyi arkadaşım” dediği birisinin olmadığına üzüldüğünüz oldu mu?
• Arkadaşlarının şakalarını, niyetlerini anlamakta zorluk çektiği oluyor mu?
• Arkadaşları tarafından dışlandığı ya da zorbalığa uğradığı olur mu?
• Duygularını (öfke, sevinç, üzüntü gibi) yönetmekte güçlük çeker mi?
• Öğretmenlerinin derse uyum sağlamakta zorlandığını, çok fazla soru sorarak arkadaşlarının öğrenmesini güçleştirdiğini söyledikleri oluyor mu?
• Ders anında kendi kendine mırıldanır mı?
• Sosyal ortamlarda uygunsuz davrandığı, sizi mahcup ettiği oluyor mu?
• Grup oyunlarında, oyunun kurallarına uyum sağlayamadığı, işbirliği içinde oynamakta zorlandığı oluyor mu?
• Empati ve yardımlaşma becerilerinde kötü müdür?
• Sanki yaşından büyükmüş gibi resmi tarzda konuştuğunu düşünür müsünüz?
• Tekrarlayıcı hareketler yapar mı? Örneğin; ellerini kollarını kanat çırpar gibi yapma, konuşurken sallanma, size değişik gelen el hareketleri gibi.
• Seslere karşı aşırı hassas mıdır? Örneğin; ambulans, mutfak robotu, süpürge gibi.
• Kalabalık yerlerden, gürültülü ortamlardan kaçınır mı?
• Koku, tat, dokunma gibi duyulara karşı aşırı hassas mıdır? Örneğin; yemek yemeden önce aşırı koklama, bazı nesne veya yüzeylere dokunamama veya aşırı dokunma isteği duyma gibi.
• Rutinlere aşırı bağlı olduğunu düşünüyor musunuz? Örneğin; her gün aynı okul yolunu tercih etme, aynı kıyafeti giymek isteme, yazdan kışa, kıştan yaza geçerken kıyafet değişimi yapmak istememe gibi.
• Değişimlere uyum sağlamakta zorlandığını düşünüyor musunuz?
• Bazı nesnelere aşırı ilgili ya da bağlı mıdır? Örneğin; yastık, oyuncak gibi.

Ergenlik Çağı

Çocuğunuz;

• Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini yetersiz bulduğunuz oluyor mu?
• Daha önceden dikkat sorunları mı var acaba diye düşündüğünüz oldu mu?
• Arkadaşlarıyla olmak yerine dijital oyunlar ya da sürekli video izlemeyi tercih ettiğini düşündüğünüz oldu mu?
• Çok fazla takıntıları ve kuralları olduğunu düşündüğünüz oldu mu?
• Odasını hiç toplamadığı, odasından herhangi bir şeyin yerinin değişmesine çok fazla sinirlendiği oluyor mu?
• Bazen ilgilendiği konularla ilgili sizin sıkıldığınızı fark etmeden ve umursamadan uzun süre konuştuğu, sizi dinlemeye zorladığı olur mu?
• Esprileri anlamakta güçlük çeker mi?
• Fazla alıngan olduğunu düşündüğünüz oldu mu?
• Göz temasından kaçındığı ya da uygunsuz bir şekilde yoğun göz teması kurduğunu düşünüyor musunuz?
• Sosyal ortamlarda ya da karşılıklı konuşmalar sırasında rahatsızlık/ güçlük yaşadığını düşünüyor musunuz?
• Arkadaşları ile ilişki kurmakta, onların niyet ve duygularını anlamada güçlükler yaşar mı?
• Arkadaşlarının onu hiç aramadığını, yaşının büyümesine rağmen sosyalize olması için hep sizin bir şeyler yapmanız gerektiği durumlar oluyor mu?
• Öğretmenleri çocuğunuz için fazla açık sözlü, çok eleştirici, arkadaşını kırdığını anlamıyor, tüm düşüncelerini hemen olduğu gibi söylüyor dediği oluyor mu?
• Ses tonunu ayarlamakta güçlük çeker mi?
• Düzeninin, rutinlerinin bozulması durumunda yoğun kaygı yaşadığı ve değişimlere uyum sağlamakta güçlük çektiğini düşünüyor musunuz?
• Esnek olmayan katı, sabit bir düşünce tarzı var mıdır?
• Belli bir alan/konu ile çok aşırı ilgilendiği ve bilgi toplamayı sevdiğini düşünüyor musunuz? (arabalar, trenler, uzay, robotlar, çizgi filmler, hayvan ya da bitki türleri …)