M-CHAT, DEǦİŞTİRİLMİŞ ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİ OTİZM TARAMA ÖLÇEǦİ
Deǧiştirilmiş Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Ölçeǧi (*M-CHAT), 18-30/36 aylık çocuklarda otizmin belirtilerini tespit etmek amacıyla geliştirilmiş bir tarama ölçeǧidir. M-CHAT toplam 23 maddeden oluşmaktadır ve uygulaması yaklaşık 10-15 dakika sürmektedir. M-CHAT sadece çocuǧunuzda otizm şüphesi olup olmadıǧını gösterir.
UYARI: M-CHAT genelde ailelerin doldurduǧu bir testtir. Ancak, Türkiye de yapılan araştırmada bu ölçeǧin eǧitilmiş saǧlık çalışanları (psikolog, hemşire, vb.) yardımı ile uygulanmasının daha doǧru olabileceǧi gösterilmiştir (Kara 2014).
Lütfen aşaǧıdaki soruları çocuǧunuzun genelde nasıl olduǧunu göz önünde bulundurarak cevaplamaya çalışın. Eǧer belirli bir davranışı nadiren yapıyorsa (bir veya bir iki kere), çocuǧunuz o davranışı yapmıyormuş gibi yanıtlayın.
- Çocuǧunuz sallanılmaktan ya da dizinizde hoplatılmaktan veya benzeri oyunlardan hoşlanır mı? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz başka çocuklarla ilgilenir mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz eşyalara (örneǧin koltuk, kütüphane vb.) ve benzeri şeylere tırmanmayı sever mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz ce-e (yüzünüzü ellerinizle kapatıp açarken ce-e demek) ve saklambaç oyunlarından hoşlanır mı? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz hiç hayali oyun oynar mı? (örneǧin, telefonu alıp karşısında biri varmış gibi konuşur mu veya oyuncak bebeǧinin altını temizliyormuş gibi yapar mı?) Evet /Hayır
- Çocuǧunuz ne olduǧunu merak ettiǧi bir şeyi (sormak amacıyla) işaret parmaǧıyla gösterir mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz bir şeyin ilgisini çektiǧini belirtmek için işaret parmaǧıyla gösterir mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz küçük oyuncakları (araba, lego gibi) aǧzına almadan, fırlatıp atmadan veya elinde sallamadan (amacına uygun) oynar mı? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz bazı şeyleri (eşyalar, oyuncaklar gibi) göstermek için size getirir mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuzla bir-iki saniyeden daha uzun süreli göz teması (gözünüzün içine bakması) kurabiliyor musunuz? Evet /Hayır
- Çocuǧunuzun bazı seslerden aşırı derecede rahatsız olduǧunu gözlemlediniz mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuza baktıǧınızda ya da güldüǧünüzde o da size güler mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz sizi taklit eder mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuza ismiyle çaǧırdıǧınızda size yanıt verir mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuza aynı odada bulunan bir eşyayı (örneǧin, oyuncaǧı) işaret ettiǧinizde, gösterdiğiniz eşyaya bakar mı? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz yürüyor mu? Evet /Hayır
- Sizin baktıǧınız şeylere çocuǧunuz da bakar mı? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz yüzünün önünde parmaklarıyla anlaşılmaz hareketler yaparak ellerini seyreder mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz bir şeyler yapmaya çalışırken sizin dikkatinizi çekmek için çaba gösterir mi? Evet /Hayır
- Hiç çocuǧunuzun iyi işitmediǧinden endişe duydunuz mu? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz çevresindeki insanların neler söylediǧini/konuştuǧunu anlar mı? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz bazen boşluǧa bakıyormuş gibi dalıp gider mi? Evet /Hayır
- Çocuǧunuz bilmediǧi bir durumla karşılaştıǧı zaman sizin davranışınızı anlamak amacıyla yüzünüze bakar mı? Evet /Hayır
*Modified Checklist for Autism in Toddlers
Kaynaklar
- Kara, Bülent, et al. "Using the Modified Checklist for Autism in Toddlers in a well-child clinic in Turkey: Adapting the screening method based on culture and setting." Autism 18.3 (2014): 331-338.
- Robins, Diana L., et al. "The Modified Checklist for Autism in Toddlers: an initial study investigating the early detection of autism and pervasive developmental disorders." Journal of autism and developmental disorders 31.2 (2001): 131-144.
Otizm Spektrum Tarama Anketi - TR (ASSQ-TR)
Kaynaklar
- Köse S, Özbaran B, Yazgan Y, Baytunca M.B, Bildik T, Erermiş S, Aydın C, 6-18 Yaş Aralığındaki Çocuklarda Otizm Spektrum Tarama Ölçeği’nin Türkçe Uyarlamasının Psikometrik Özellikleri, Türk Psikiyatri Dergisi 2017;28(4):268-277.
- Ehlers S, Gillberg C, Wing L (1999) A screening questionnaire for Asperger syndrome and other high-functioning autism spectrum disorders in school age children. J Autism Dev Disord 29:129–41.